ODKRYCIA ARCHEOLOGICZNE NA ZAMKU W LANKORONIE
Prace archeologiczne w 2010 roku obejmowały pierwszy etap badań, uzgodnionych i zatwierdzonych do realizacji przez Małopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Całościowy zakres prac określony został w programie badań archeologicznych i dotyczył czterech tematów, takich jak: 1. Ruiny zamku wraz z najbliższym otoczeniem. 2. Teren podzamcza gospodarczego i przyczółkiem mostu i wieżą. 3. Teren tzw. gródka. 4. Pozostałości fortyfikacji konfederackich.
Prace te są częścią projektu finansowanego z tzw. Mechanizmu Norweskiego pt. „Lanckorona – interpretacja lokalnego dziedzictwa kulturowego”, wdrażanego przez Gminę Lanckorona. Badanie archeologiczne i dokumentacja są potrzebne po to, by w przyszłości można było przystąpić do rewitalizacji ruin lanckorońskiego zamku według koncepcji posiadanej przez Urząd Gminy. Celem projektu jest także edukacja dzieci i młodzieży tak, aby mogły w praktyce zapoznac się z pracą archeologów i wziąć udział w prawdziwych wykopaliskach.
W sezonie jesiennym 2010 roku wyeksplorowano 15 wykopów o łącznej powierzchni około 3 arów. Na terenie tzw. gródka, usytuowanego na majdanie i skłonie stoku wzgórza odkryto dobrze zachowane relikty obwałowania drewniano-ziemnego, datowanego wstępnie najpóźniej na wiek XV. Były to pionowe i poziome belki konstrukcji skrzyniowej, wypełnionej rumoszem skały łupkowej. Konstrukcja ta uległa częściowemu spaleniu. Liczny materiał ruchomy, znaleziony podczas wykopalisk, w postaci fragmentów ceramiki, pochodzi głównie z wieku XIV i XV. Znaleziono jednak także pokaźny zespół ceramiki datowanej na okres wczesnego średniowiecza (XII i XIII wiek), czyli z czasu przed wybudowaniem zamku przez króla Kazimierza Wielkiego. Odkrycie to potwierdza domniemanie badaczy o istnieniu tu wczesnośredniowiecznego gródka strażniczego, którego załoga sprawowała nadzór nad odcinkiem pobliskiego traktu handlowego.
Przeprowadzono inne wykopy, których zadaniem było uchwycenie pozostałości budynku „koszar” z czasów nowożytnych, odkryto warstwę z licznymi fragmentami ceramiki z XVIII wieku, w tym kafli piecowych. Wstępnie można stwierdzić, iż są to relikty poszukiwanego budynku, najpewniej drewnianego.
Wykop usytuowany na północnym stoku wzniesienia, interpretowanego jako podzamcze gospodarcze, dostarczył informacji na temat ukształtowania terenu i profilu fosy. Wykopy wyeksplorowane na majdanie podzamcza na osi mostu zamkowego wskazały natomiast fakt niwelacji o znacznym zasięgu, jaka została dokonana na tym terenie najpewniej w XIX wieku. W wyniku tej niwelacji zlikwidowany został mur wieży przy moście.
Wykop usytuowany na stoku podzamcza, w miejscu prawdopodobnego istnienia przyczółka mostu, dostarczył cennych informacji nie tylko na temat poszukiwanego obiektu. Odkryto bowiem dobrze zachowaną ścianę wieży, posadowionej na przyczółku, co w sposób jednoznaczny potwierdziło niektóre przekazy historyczne na ten temat. Ponadto odczytany został układ stoku fosy wraz ze stratygrafią warstw akumulacyjnych. Badania archeologiczne na zamku w Lanckoronie będą kontynuowane w roku 2011.
Eligiusz Dworaczyński
|